Başlık:
“Gömülü ve Yer Değiştirmiş Kanin Dişlerin Multidisipliner Yönetimi”

Özet:
Ektopik dişler ortodonti pratiğinde nadir rastlanılan bir sorun değildir. Bu olgulara birçok durumda rastlanabilir ve impaksiyon, yer değiştirme ve malpozisyon bunlardan sadece birkaçıdır.

Bazen ortodonti uzmanı birçok tedavi seçeneğiyle karşı karşıya kalabilir ve karar genellikle risk faktörlerinin durumuna göre belirlenir. Kanin dişin tam transpozisyonunda tedaviye ilişkin plan; kanin dişleri sürmekte olduğu durumda tutmayı ve diğer tamamlayıcı prosedürler ile birlikte bu plan doğrultusunda tedaviyi bitirmeyi gerektirir. Tam transpozisyon durumunda kanin dişin anteroposterior yönde büyük miktardaki hareketi, dişlerin sıralanmasını düzeltemeye yönelik durumlarda zor olabilir. Bu tür vakaların tedavisi planlanırken, düzeltimin başarısını artırmaya yardımcı olacak faktörler dikkatlice düşünülmelidir.

Ortodontistler bu olguların her birini tek tek ele alabilmeli ve üstesinden gelme sorumluğunu taşımalıdır.

Günümüzde ortodontik tedavi arayışında olan erişkin birey sayısındaki artışa paralel olarak ortodonti ve periodontoloji branşlarının birlikte çalışmalarını gerektiren durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Periodontal hastalığa bağlı alveoler kemik yıkımı sonucu oluşan diş konum bozukluklarının düzeltilmesi, keratinize dişeti boyutları yetersiz olan ya da dişeti çekilmesi olan hastalarda ortodontik tedavi işlemleri bu işbirliğini gerektiren durumlara örnek olarak gösterilebilir. Bu sunumda erişkin hastaların tedavisinde ortodonti periodontoloji etkileşimleri ve dikkate alınması gereken hususlar vakalar eşliğinde irdelenecektir.

Son yıllarda Aligner tedavisinde, hasta kabulü ve klinik etkinlik açısından inanılmaz bir artış görülmektedir. Bununla birlikte, hastaların plak tedavisi için uygunluğu konusunda hala bazı sınırlamalar vardır. Bu sunumda, vakaları tedavi için uygun olmayan durumlardan uygun duruma dönüştürebilen veya tedavi karmaşıklığını büyük ölçüde azaltabilen geçici ankraj aygıtları, segmental braketler, küçük cerrahiler ve ısırma plağı dahil ancak bunlarla sınırlı olmayan çeşitli tedavi stratejileri ve ortodontik yardımcılar önerilmektedir.

Ortodontik tedavinin ana hedefleri, dengeli ve ideal bir iskeletsel ve oklüzal ilişki ve fonksiyon ile birlikte dentofasiyal estetik olarak sıralanabilir. Bazı hastalarda ortodontik tedavi sonrasında elde edilen tüm sonuçlar pozitif olmayabilir. Beyaz nokta lezyonları, ortodontik tedavi esnasında ve/veya sonunda en sık görülen komplikasyonlardan birisi olup, diş estetiği üzerinde kalıcı negatif etkilere neden olabilmektedir. Bu sunumda, güncel ortodontik tedavi uygulamalarının arasında yer alması gereken beyaz nokta lezyonlarının teşhis, önleme ve tedavi protokolleri tartışılacak, ortodontistler için bir klinik rehber sunulacaktır.

Ortodonti'de İnterdisipliner Yaklaşımlar

Dişhekimliğinin tüm branşlarında olduğu gibi ortodontik tedavilerde de iyi bir oklüzyon, dengeli bir fonksiyon ve estetik ana hedeftir. Ortodontik tedavi için yetişkin hastaların da kliniklere başvurma sıklığının artması ile birlikte tedavi sürecinde, ideal tedavi hedeflerine ulaşılması adına ortodontik tedavi süresince birçok tıp ve diş hekimliği branşlarıyla multidisipliner çalışmalar yapmak gerekebilmektedir. Tıp ve diş hekimliği branşlarıyla birlikte yürütülen bu çalışmalar ortodontik tedavinin tanı safhasından tedavi sonuna kadar olan tüm süreçte gerekli olabilmektedir. Bu sunumda, ortodontik tedavi ile daha sağlıklı ve ideal sonuçlar elde edebilmek amacıyla disiplinler arası sürekli iletişimin olması, tedavinin birlikte yürütülmesi vakalar eşliğinde irdelenecektir.

60 yılı aşkın bir süre önce şeffaf plak tedavisinin uygulanmaya başlanmasından bu yana, şeffaf plakların klinik verimliliğini ve kapasitesini iyileştirmek için muazzam ilerlemeler ve gelişmeler kaydedildi. Bu sunum, hem verimliliği artırmak hem de daha öngörülebilir diş hareketleri elde etmek için trimline ve ataşmanların seçici yerleştirilmesi gibi şeffaf plak tasarımının biyomekaniğine odaklanmaktadır. Tartışma kanıta dayalı olacak ve karmaşık vakaların temel ilkeleri gösterilecektir. Özetle, kurs katılımcısı ortodonti alanındaki tedavilerin çeşitliliğinde şeffaf plakları tanıyacak ve bunu daha geniş bir klinik vaka yelpazesinde bir tedavi seçeneği olarak sunabilecektir.

Kurs Konuları

1. Şeffaf plak biyomekaniği - tasarım ve tutunma
2. Ataşmanlar - ne zaman, nerede, ne kadar?
3. Şeffaf plaklarda Vaka Seçimi ve Çeşitlilik
4. Temel vaka planlama stratejileri

Farklı patolojiler ve sistemik koşullar ile birlikte maksillofasiyal bölgenin anatomisi ve patolojisine hakim olmak diş hek ilgilendiren hastalıkları ve maksillofasiyal patoloji vakalarını tanımlama da yardımcı olacaktır. Çene-yüz patolojileri için tedavi planlaması mümkün olduğunca fazla bilgi toplamayı içerir. Başarılı tedavi planlamasının kilit araçları, uygun bir radyografik tekniği ve bir bölgenin mümkün olduğunca az iyonlaştırıcı radyasyonla üç boyutlu açıdan görüntülenmesini sağlamak ve elde edilen bilgilerin hekimin hastalık bilgisi ile birleştirilerek tanıya varmakta dan geçmektedir.

Sağlık hizmetlerinde yapay zeka (YZ), karmaşık tıbbi verilerin analizi için kullanılan algoritma ve yazılımlardan ibarettir. Spesifik olarak, YZ, bilgisayar algoritmalarının doğrudan insan girişi olmadan sonuçlara yaklaşma yeteneğidir. YZ teknolojisini sağlık hizmetlerinde geleneksel teknolojilerden ayıran, bilgi edinme, işleme koyma ve son kullanıcıya iyi tanımlanmış bir çıktı verme yeteneğidir. YZ bunu davranıştaki kalıpları tanıyan ve kendi mantığını yaratan makine veya derin öğrenme algoritmaları ile yapmaktadır. Bu sunumda YZ, makine ve derin öğrenmenin temel ilkelerini ve Diş Hekimliğin de ve Ortodontik teşhiş ve tedavi de uygulanan ve yakın gelecekte uygulanmaya başlanacak modaliteler ve teknik gereksinimleri tartışılarak ve örnekler sunulacaktır.

Konjenital eksiklik, şiddetli çürükler, periodontitis ve sürme bozukluğu sadece diş kaybına neden olmakla kalmaz, aynı zamanda komşu dişin yer değiştirmesi, karşıt arktaki dişin ekstrüzyonu gibi problemlerle dental ark uyumunun bozulmasına neden olur. Dentisyonun rehabilitasyonu şüphesiz diş hekimlerinin temel görevidir. Ancak son çalışmalar, diş implantları dahil olmak üzere yapay protezlerin sınırlı bir sağkalıma sahip olduğunu ortaya koymuştur. Canlı dişin ototransplantasyonu uzun vadede çeşitli patolojik durumlar sergileme eğilimindedir. Bu nedenle, başarısızlığa neden olmayacak, biyolojik olarak kabul edilebilir bir restorasyon protokolüne ihtiyaç vardır.

Ortodontik kuvvetin, eksik dişin yerine konulmasına ve aynı zamanda olası kemik defektinin tamirine olanak sağlayan, kemik ile birlikte diş hareketini tetikleyebileceği gösterilmiştir. Bunun için radikal ve iyi kontrol edilen bir kök hareketi gereklidir. Özellikle, kapanışın arttığı, derinleştiği alanlarda diş hareketi, önemli intruziv kuvvet bileşenini içeren hassas diş hareketini gerektirir. Ortodontik mini vidaların klinik pratiğe entegrasyonu, klinisyenlerin hareket miktarını artırmasına ve istenilen tipte diş hareketi tasarlanmasına olanak sağlar. Azı dişlerinin ve / veya kesici dişlerin hassas kök hareketi, istenen 'protez içermeyen ortodonti' için vazgeçilmez faktörler olarak kabul edilir.

Bu sunumda, aşağıdaki pratik sorulara odaklanarak güncel bir biyomekanik anlatılacaktır:

• Kök hareketi - neden ve nasıl?
• Moment-kuvvet oranı klinik olarak önemli mi? Değilse, anlamsız mı?
• 018’e karşı 022- kök hareketi için hangisi tercih edilmeli?
• Gömülü dişin kök hareketi- imkansız mı değil mi?
• Ankiloz durumunda kök hareketi - neden ve nasıl?
• Çocuklarda ve yetişkinlerde kök hareketi - ne zaman denenmeli?

Son yıllarda, çoğunlukla yetişkinler olmak üzere kompleks diş problemleri olan ve bu nedenle ortodontik tedavi arayışında olan hasta sayısında artış vardır. Bu hastalar genellikle periodontal durumları, protez varlığı veya ihtiyacı gibi bazı spesifik özelliklerle birlikte karmaşık problemler sergilerler. Bu nedenle, çoğu zaman bu hastalarda, transpalatal arklar vb. gibi geleneksel ankraj yöntemleri kullanılarak karşılanamayacak miktarda artmış ankraj ihtiyaçları mevcuttur.

Bu problemleri etkili bir şekilde çözmek için, iskeletsel ankraj gibi diğer daha etkin ankraj tiplerinin kullanılması gerekmektedir. Ortodontik minivida implantlar veya TAD'ler (Geçici Ankraj Aygıtları) ortodontide ankrajı kuvvetlendirmek için verimli bir şekilde kullanılmaktadır. Bununla birlikte, sadece ortodontik mini vidalar- implantlar (TAD'ler) gibi uygun ankraj modaliteleri değil, aynı zamanda biyomekanik faktörlere ve hastanın kişisel koşullarına bağlı olarak, ortodontik biyomekanik dikkatlice planlanmalı ve kullanılmalıdır.

Bu hastaların ortodontik tedavi yaklaşımlarında tüm bu kriterler dikkate alınmalıdır. Bu sunumda, günlük rutin klinik uygulamada ortodontik mini vidaların- implantların (TAD) doğru kullanımı vurgulanarak tartışılacaktır.

Hızlı Maksiller Genişletme (RME), transversal iskelet yetersizliği olan hastalarda midpalatal sütürü açarak maksiller ark genişliğini artırmayı amaçlayan cerrahi olmayan ortodontik bir işlemdir.

Birçok çalışma RME'nin inter ve sirkumaksiller sütürler üzerindeki etkisine odaklanırken, bu prosedürün solunum, işitme ve özellikle tempororomandibular eklem performansı gibi orofasiyal işlevler üzerindeki etkisine ilişkin mevcut veriler yeterince araştırılıp aydınlatılmamıştır. Aslında araştırmalar, timpanik boşluğun daha iyi havalandırılmasının ve iletim tipi işitme kaybının iyileştirilmesinin; genç hastalarda işitme üzerinde faydalı etkinin yanısıra solunum, obstrüktif uyku apnesi ve temporomandibular eklemlerin disfonksiyonunda iyileşmenin de olacağını göstermiştir.

Bu sunumda, sadece bu prosedürü takip eden anatomik değişiklikleri değil, aynı zamanda maksillofasiyal fonksiyonlar üzerindeki olası etkiyi de gösteren yeni bir RME görselleştirmesi tartışılacaktır.

Dijital ortodontik modellerin elde edilmesi ile başlayan dijital evrim, günümüzde ağız içi tarayıcılar ile birlikte yazılımlardaki gelişmeler sayesinde klinik ortamında birçok tedavi aracının üretimine olanak sağlayarak yeni bir boyut kazanmıştır. Amacımız; kliniğimizde ağız içi tarayıcı seçimi ile başlayan, şeffaf plak tedavileri ve indirekt dijital braketleme ile devam eden maceramızda yaşadığımız tecrübelerimizi meslektaşlarımız ile paylaşmaktır.

Doç. Dr. Nehir CANIGÜR BAVBEK

Maksiller konjenital lateral eksikliği, lokalizasyonunun getirmiş olduğu anatomik, estetik ve fonksiyonel zorluklar nedeniyle, klinisyenleri en çok zorlayan dişsel anomalilerden biridir. Bu faktörlerin dışında, hastanın büyüme ve gelişim dönemi, süt dişlerinin varlığı, hastanın tedaviye başvuru zamanlaması ve tedaviden beklentileri, diğer dişlerin genel durumu, maliyet gibi pek çok faktör de tedavi alternatiflerinin birbirlerine üstünlüklerini tartıp hasta için en ideal tedavi planlamasına karar verirken düşünülmesi gereken bileşenlerdir. Bu çok bilinmeyenli denklemin her bir ayağıyla ilgili yıllardır süregelen bilimsel çalışmalar, ortodontistlerin gün sonunda içlerine sinecek tedavi sonuçlarına ulaşmasında onlara ışık tutmaya çalışmaktadır. Bu konuşma, maksiller konjenital lateral eksikliği vakalarının tedavisinde yaşanan ikilemlere gerek klinik gerekse bilimsel açıdan yaklaşarak, açmaza düştüğümüz anlarda destek alabileceğimiz bilgilerimizi tazelemek üzerine planlanmıştır.

Bu sunumda; büyüme döneminde olan, retrognatik, Sınıf II hastalarda Invisalign ile mandibular ilerletme; Sınıf II tedavilerde yeni bir yöntem olarak sunulacaktır. Vaka seçimi, ClinCheck planının oluşturulması ve klinik protokoller klinik vakalarla gösterilecektir.

Dudak damak yarıklarının tedavisi, cerrahi, ortodonti, konuşma terapisi, KBB gibi çeşitli dalları ilgilendiren çok boyutlu bir yaklaşım gerektirmiştir. Çocuk her geçen yıl büyüdükçe, o belirli dönemde uygulanması gereken çeşitli tedaviler görür. Normale yakın yüz oranlarına doğru bu ilerleme her zaman tek yönlü değildir. Yeterince önem verilmeyen nüks, istikrarlı iyileşmeyi geri döndüren bir faktör olarak görülmez. Bu konuşma, dudak damak yarığı tedavisinin hem aktif hem pasif dönemlerine değinmeyi hedeflemektedir. Pasif dönem, aktif faz ile elde edilen değişikliklerin korunmasında önemli bir rol oynar. Relaps nedenleri, DDY’li hastaların kas hiperaktivitelerinden suturların kuvvete cevaplarındaki değişikliklere kadar değişkenlik gösterir. Bu konuşmada, DDY’li hastaların tedavisinde göz önünde bulundurulması gereken bu noktalar ele alınacaktır.

Son yıllarda ortodontik tedavi olmak isteyen erişkin hasta sayısında artış gözlenirken bu istek çoğunlukla estetik uygulamaları kapsamaktadır.

Ortodontistler erişkin hastalarına estetik tedavi seçeneği olarak lingual ortodonti ve/veya aligner uygulamalarını önermektedir.

Bu sunumun amacı her iki tedavi yönteminin hastalarımızın kapanış ilişkileri ve yüz estetiğinin düzenlenmesinde nasıl ve ne derece etkin olamaktadır sorusuna cevap oluşturabilmek ve klinik uygulama süreçlerini örnekler üzerinde tartışmaktır.